اختراع نتیجه فکر فرد یا افراد است که برای اولین بار فرایند یا فرآورده‌ای خاص را ارائه می‌کند و مشکلی را دریک حرفه، فن، فناوری، صنعت و مانند آنها حل می‌نماید.
سند ثبت اختراع : (به انگلیسی: Patent) حق انحصاری است که در قبال اختراع یا ایدهٔ ثبت شده به مخترع یا نماینده قانونی او اعطا می‌شود. انحصار مجموعه‌ای از حقوق منحصر به فردی است که از طرف دولت‌ها برای مدتی معین در عوض تنظیم و افشاء عمومی جزئیات معین از یک، روش، جریان عمل یا ترکیب خاصی از ماهیت (مفهوم) (که به عنوان اختراع شناخته می‌شود) در اختیار شخص خاصی قرار می‌گیرد. بطوریکه آن مفهوم، اختراعی جدید، مفید یا مورد استفاده صنعت شناخته شود
به بیانی دیگر، پتنت یک حق اختصاصی است که به یک اختراع که عبارت‌ست از یک محصول یا فرایند که راه جدیدی را برای انجام کاری فراهم می‌کند یا یک راه حل فنی جدید را برای مشکلی ارائه می‌دهد، داده می‌شود. یک پتنت، محافظت برای اختراع مالک پتنت را فراهم می‌کند. حفاظت برای مدت زمان محدودی است که عموماً ۲۰ سال می‌باشد اما بر اساس قوانین کشورها متفاوت است.
محافظت پتنت بدین معناست که اختراع نمی‌تواند بدون رضایت مالک پتنت، به صورت تجارتی ساخته، مورد استفاده، توزیع یا فروخته شود. این حقوق پتنت معمولاً در دادگاهی اجرا می‌شوند که در بسیاری از دستگاه‌ها، قدرت متوقف کردن تجاوز به حقوق پتنت را دارا می‌باشند


مزایای ثبت اختراع
1. امکان فروش گواهی ثبت اختراع بعنوان حق امتیاز انحصاری تولید
2. امکان عضویت در بنیاد ملی نخبگان و استفاده از تسهیلات اعطایی
3. امکان استفاده از تسهیلات خدمت سربازی (کسری، گذراندن خدمت در مراکز تحقیقاتی یا نزدیک محل سکونت و …)
4. معادل امتیاز با مقاله ISI برای پذیرش، ترفیع و ارتقاء.
5. سریعتر بودن فرایند ثبت اختراع از چاپ مقاله.
6. قابلیت ترجمه برای ارائه به دانشگاه‌ها و سازمانهای خارجی.
7. امکان تأسیس شرکت دانش بنیان دانشگاهی با موضوع اختراع. نکته: هر طرح پژوهشی یا کار فنی که در شرکت، مؤسسه یا دانشگاه انجام می‌شود شرعاً و قانوناً باید با مالکیت همان سازمان به ثبت برسد.
8. اقدام به تولید بدون دغدغه و نگرانی از اعتراض بقیه.
9. الزامی بودن در بسیاری از قراردادهای فروش دانش فنی یا حضور در فن بازارها.
10. تأثیر مثبت در دانش بنیان شدن شرکتها.
11. امکان شرکت در جشنواره‌ها و مسابقات ملی و بین‌المللی اختراعات و نوآوریها
از دیگر اقسام مالکیت معنوی حق ثبت طرح صنعتی، حق ثبت علامت تجاری و حق ثبت نشان جغرافیایی می‌باشند.
مراحل و مدارک ثبت اختراع
• تهیه مدارک
• ثبت نام دانشگاه یا شرکتی که می‌خواهد اختراع را ثبت نماید در برگه ثبت اختراع
• مراجعه به صورت حضوری به اداره کل مالکیت صنعتی ایران
• معرفی به روزنامه رسمی کشور
• اخذ گواهی نهایی ثبت اختراع
• مراجعه به بنیاد ملی نخبگان